یک بطری آب به قیمت جان حیات وحش
به گزارش ایسنا مصرف پلاستیک در جهان طی چند دهه اخیر به‌شدت افزایش یافته است. رشد روزافزون جمعیت و سبک زندگی مصرف‌گرایانه از مهم‌ترین دلایل این افزایش به نظر می‌رسد و بطری‌های پلاستیکی که عمدتاً برای بسته‌بندی نوشیدنی‌ها و آب معدنی استفاده می‌شود بخش قابل توجهی از زباله‌های پلاستیکی را تشکیل دهد.
بطری پلاستیکی که به دلیل سبکی، دوام بالا، دسترسی آسان و قیمت ارزان بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. براساس گزارش‌ها، روزانه میلیون‌ها بطری پلاستیکی در سراسر جهان مصرف و دور ریخته می‌شود. این زباله‌ها به دلیل ساختار شیمیایی خود به سختی تجزیه می‌شوند و در طبیعت باقی می‌مانند.
طبق تحقیقات، مدت‌زمان لازم برای تجزیه یک بطری پلاستیکی در شرایط طبیعی ممکن است تا ۴۰۰۰ سال طول بکشد. این امر نشان می‌دهد که یک بطری دورریخته‌شده امروزی ممکن است تا هزاران سال آینده همچنان در محیط باقی بماند و به یک تهدید جدی برای اکوسیستم‌های طبیعی تبدیل شود.
پیش‌تر آژانس ملی علوم استرالیا(CSIRO) و دانشگاه تورنتو در یک پژوهش جدید دریافتند اقیانوس‌ها میلیون‌ها تن آلودگی پلاستیکی را در خود جای داده‌اند. ضمن اینکه بیشتر آلودگی پلاستیکی در کف اقیانوس نهفته است؛ جایی که به قطعات کوچک‌تر تجزیه و به میکروپلاستیک تبدیل می‌شود.
این مطالعه یکی از اولین تخمین‌ها را از میزان پلاستیک در کف اقیانوس ارائه کرده بود. بر اساس آن میزان این آلودگی ۳ تا ۱۱ میلیون تن است و این ۱۰۰ برابر بیشتر از چیزی است که روی سطوح اقیانوس‌ها قرار دارد.
بطری‌های پلاستیکی و سایر زباله‌های پلاستیکی به طور گسترده‌ای در رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و اقیانوس‌ها دیده می‌شوند. این آلودگی باعث کاهش کیفیت آب، از بین رفتن اکوسیستم‌های طبیعی و تأثیرات منفی بر حیات وحش می‌شود.
انتظار می‌رود تولید پلاستیک تا سال ۲۰۵۰ به ۲۶ هزار میلیون تن برسد. این زباله‌ها نه تنها منابع آبی را آلوده می‌کنند بلکه منجر به مرگ آبزیان و سایر حیوانات نیز می‌شود و از سوی دیگر نیز از طریق میکروپلاستیک‌ها وارد زنجیره غذایی می‌شود و از طریق ماهی‌ها، میگوها و سایر حیوانات دریایی به بدن انسان راه پیدا می‌کنند. مطالعات نشان داده‌اند که این ذرات می‌توانند تأثیرات مخربی بر سلامتی داشته باشند و از جمله آن‌ها آسیب‌های گوارشی، اختلالات هورمونی و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن گزارش شده است.
چرا بطری‌های پلاستیکی تجزیه نمی‌شوند؟
بطری‌های پلاستیکی عمدتاً از پلی‌اتیلن ترفتالات (PET) ساخته می‌شود؛ ماده‌ای که در برابر تجزیه زیستی بسیار مقاوم است. این ترکیب شیمیایی مانع از تجزیه طبیعی آن توسط میکروارگانیسم‌ها می‌شود.
عوامل محیطی مانند نور خورشید، دما و رطوبت ممکن است در فرایند شکسته‌شدن پلاستیک تأثیر داشته باشند اما این فرآیند به‌قدری کند است که حتی پس از ده‌ها سال، پلاستیک‌ها همچنان ساختار اصلی خود را حفظ می‌کنند. در نتیجه زباله‌های پلاستیکی به مرور زمان به قطعات ریزتری به نام میکروپلاستیک‌ها تجزیه می‌شوند که خود تهدیدی جدید برای محیط زیست و سلامت انسان محسوب می‌شود.
بر اساس آمار ایران از جمله ۱۰ کشور پر مصرف ظروف یکبار مصرف پلاستیکی است و بر همین اساس به نظر می‌رسد راهکارهای کاهش مصرف پلاستیک، به ویژه کاهش مصرف بطری‌های پلاستیکی باید مورد توجه نهادهای دولتی، صنایع و مصرف کنندگان قرار گیرد.
چه باید کرد؟
جایگزینی مواد پایدار به عنوان یک راهکار نوین با استفاده از توسعه و استفاده از مواد جایگزین زیست‌تخریب‌پذیر، مانند بطری‌های ساخته‌شده از جلبک‌های دریایی، نشاسته و سایر ترکیبات طبیعی یکی از مهم‌ترین راهکارهای حل بحران افزایش پسماند پلاستیکی خواهد بود.
از سوی دیگر افزایش ظرفیت بازیافت نیز یکی از دیگر راهکارهای کلیدی است چرا که توسعه زیرساخت‌های بازیافت می‌تواند از حجم زباله‌های پلاستیکی بکاهد.
کاهش تولید و مصرف بطری‌های پلاستیک و افزایش آگاهی عمومی در این رابطه نیز یکی از مهم‌ترین عوامل در راستای کاهش مصرف پلاستیک‌هاست و آموزش و اطلاع‌رسانی در مورد مضرات پلاستیک و تشویق به استفاده از بطری‌های چندبار مصرف می‌تواند تأثیر قابل توجهی در کاهش مصرف پلاستیک داشته باشد.
انتهای پیام
