خبرگزاری مهر-گروه دین و اندیشه-عصمت علی آبادی: امروز پانزدهم شعبان المعظم سالروز میلاد با سعادت قطب عالم امکان حضرت مهدی موعود (عج) است. به همین مناسبت با حجت الاسلام محمدرضا نصوری معاون تبلیغ و ارتباطات مرکز تخصصی مهدویت و امام جمعه موقت ساری به گفتگو نشستیم که در ادامه حاصل آن را میخوانید:
![چه تفاوتی بین «ظهور» و «قیام» امام زمان (عج) وجود دارد؟؛ نقش قدس شریف در دوران قیام موعود](https://ertebatfarda.ir/wp-content/uploads/2025/02/4671598.jpg)
*چه تفاوتی بین «ظهور» و «قیام» امام زمان وجود دارد؟
ظهور به معنای یک رخداد دفعی و ناگهانی است که قیام تدریجی را به دنبال دارد. در حقیقت، ظهور قبل از قیام است. وقتی که ظهور اتفاق میافتد، حضرت مهدی (ع) در کنار خانه خدا (کعبه) ظاهر میشوند. آن زمان، حضرت با حلقه اول از یاران خود به عنوان پیشگامان قیام، به حرکت درمیآیند. حرکت اولیه حضرت به سمت مدینه است، جایی که جریان خَصف (خسف) بیداء رخ میدهد و سپاه سوفیانی در آنجا شکست میخورند و از بین میروند. سپس امام با ده هزار نفر از یارانش به سمت کوفه حرکت میکنند. در این مسیر، امام مهدی (ع) شعار «یا لثارات الحسین» را بر دوش دارد و در ادامه مسیر، حرکت خود را طبق روش و مسیر جدش، امام حسین (ع) ادامه میدهد.
حضرت در کوفه مستقر میشود، و مسیر بعدی ایشان به سمت بیتالمقدس است. در بیتالمقدس، حضرت مسیح (ع) با امام بیعت میکنند. حضرت برای مقابله، مواجهه و دفاع در برابر مسیحیان و یهودیان، یاران خود را در آنجا میگذارند تا از مبانی اسلامی دفاع کنند. سپس حضرت دوباره به کوفه بازمیگردند. بهطور کلی، این مراحل نشاندهنده سیر ظهور امام است.
حضرت بعد از بازگشت در کوفه مستقر میشوند و مردم را به پیروی از معارف و دستورات اسلامی دعوت میکنند. در حقیقت، حضرت در این مرحله جنگی ندارد، بلکه هدف ایشان دعوت به راه و اصول اسلامی است. این اتفاق، بهنوعی آغاز راهی است که در آن حضرت اتوبان زندگی را برای مردم افتتاح میکند. امام در کوفه مستقر میشوند و در اینجا مردم را به سوی معارف اسلامی و دستورات الهی فرا میخوانند. در حقیقت، این لحظه شروعی است برای ایجاد مسیر جدیدی که در آن جهان پر از عدل و داد خواهد شد. این حرکت با دو هدف اصلی اجرای عدالت و دیگری رشد معنوی در جامعه انجام میشود.
*نقش و وظیفه مسلمانان در دوران غیبت چیست؟
این نقش دو بعد دارد؛ یکی فردی و دیگری اجتماعی. در بعد فردی، مسلمانان باید خود را به انجام واجبات مقید کنند و از محرمات بپرهیزند. این وظیفه ذاتی یک مسلمان است که در دوران غیبت باید به انجام تکالیف دینی خود بپردازد. اما بعد اجتماعی این است که مردم باید در بسترسازی و زمینهسازی ظهور امام مهدی (ع) نقش داشته باشند. دوران غیبت، دوران آمادهسازی برای ظهور است. مردم باید به گونهای عمل کنند که شرایط ظهور فراهم شود. در این مسیر، من باید به عنوان یک انسان منتظر، هم به امامت و هم به غیبت امام اعتقاد داشته باشم و همچنین به ظهور او ایمان داشته باشم. نقش من در این میان بسیار حیاتی است زیرا باید شرایط و زمینهها را برای ظهور فراهم کنم.
*تفاوت دیدگاههای شیعه و اهل سنت درباره امام زمان چیست؟
ما مسلمانان، چندین اصل مشترک همچون قرآن، پیامبر، قبله و کعبه را داریم، حتی در خصوص امامان، ما ۱۲ امام داریم، همانطور که اهل سنت به ۱۲ خلیفه اشاره دارند. البته در برخی مصادیق اختلافاتی وجود دارد، اما حضرت مهدی (ع) به عنوان منجی آخرالزمان، لقب مشترکی است که بین تمام مسلمانان وجود دارد. این مهدی، کسی است که جهان را پر از عدل و داد میکند. در نهایت، ما باید این نکته را در نظر داشته باشیم که مهدی (ع) نه تنها امام ما، بلکه منجی جهان است. بنابراین، تمامی مسلمانان باید درک کنند که حضرت مهدی (ع) جهانی واحد و عادلانه تشکیل خواهد داد.
در خصوص برداشتهای مختلف در بین شیعیان و اهل سنت، باید توجه داشت، در بین اهل سنت برخی میگویند امام مهدی (ع) متولد شده است و برخی میگویند هنوز متولد نشده است. اما در نهایت، مهمترین نکته این است که ما باید به ظهور او امیدوار باشیم و برای آن تلاش کنیم. بهویژه در دوران غیبت، باید هر یک از ما در جایگاه خود آمادگی معنوی و اجتماعی را ایجاد کنیم.
*چگونه میتوان با آمادگی معنوی و اجتماعی و سیاسی برای ظهور آماده شد؟
اولین گام در این مسیر، شناخت امام است. باید حضرت مهدی (ع) را از نظر علمی و رفتاری بشناسیم و با او هماهنگ شویم. برای این کار باید سطح فکری و اعتقادی خود را ارتقا دهیم و از طریق تغییر در باورها و بینشها، آمادگی برای تشخیص حق و باطل را پیدا کنیم. در مرحله بعد، باید آمادگی اخلاقی و رفتاری خود را تقویت کنیم تا بتوانیم در صف یاران امام مهدی (ع) قرار گیریم. در این راه، مراقبه و تهذیب نفس، و نیز تلاش برای اصلاح خود و دیگران، از اهمیت بالایی برخوردار است. باید در این مسیر از تمام ظرفیتهای معنوی و اجتماعی خود بهرهبرداری کنیم تا زمینهساز ظهور باشیم. باید کنترلی همهجانبه بر خود داشته باشیم و تقوا را پیشه کنیم تا بتوانیم یارانی تربیت کنیم و خود را از نظر اخلاقی و رفتاری برای آمادگی سیاسی و حکومتی مهیا سازیم. این آمادگی نیازمند بازشناسی و بازنمایی ابعاد سیاسی حکومت جهانی است، بهگونهای که دولتمردان ما بهگونهای عمل کنند که علم و عملشان همسو و متحد باشد. جامعه باید از فتنهها پاک شود تا بتوانیم بر اساس دولت کریمه دوران قبل از ظهور را برنامهریزی کنیم. برای تحقق دولت کریمه که در دعای “اللهم ان نرغب الیک فی دولت کریمه” به آن اشاره شده، باید تمرین کنیم و شرایط را آماده سازیم.
آمادگی فرهنگی نیز یکی دیگر از ابعاد آمادگی است. ما باید محبت امام را در دل داشته باشیم و در نتیجه، همدل و همپیمان با خدا، خود، و ولی خدا باشیم. امام زمان میفرمایند که اگر شیعیان به عهد و پیمان خود با ما وفادار باشند، آمادگی فرهنگی پررنگتری خواهیم داشت. ما باید یارانی تربیت کنیم که در سوره مائده آیه ۵۴ به آنها اشاره شده است: دوستان خدا باشند و خدا نیز آنها را دوست بدارد. رفتارشان بهگونهای باشد که مؤمنان از ایشان خوشحال و کافران ناراحت شوند. باید تلاش کنیم زیرا در صورت عدم تلاش، دشمنان کار خود را پیش میبرند.آمادگی روحی و روانی هم از ضروریات است. منتظر نباید تنها نظارهگر باشد، بلکه باید امید را در خود افزایش دهد و از ناامیدی پرهیز کند. بیقراری و وظیفهمحوری را در خود تقویت کند و بیتفاوت نباشد تا در برابر هجمهها مقاوم بماند.
آمادگی اقتصادی و نظامی نیز لازم است. باید این آمادگیها را رشد دهیم که مبتنی بر عدل است. دوری از تفکر طاغوتی، اشرافیگری، و تجملگرایی ضروری است و باید به فقردایی پرداخت. از نظر نظامی نیز باید خود را برای ظهور امام زمان (عج) آماده کنیم