هشدار درباره تهدیدات گیاه‌پزشکی در استان/کشاورزان کرمانی قربانی آفات قاچاق
هادی زهدی پیش از ظهر امروز ۱۶ بهمن‌ماه در نشست خبری با اشاره به موقعیت استراتژیک استان کرمان از نظر مسائل گیاه‌پزشکی، اعلام کرد که ورود آفات و بیماری‌های گیاهی از استان‌های همجوار یکی از چالش‌های اساسی این منطقه است.
وی تأکید کرد که رعایت دقیق مقررات قرنطینه‌ای در مرزها و مبادی ورودی کشور، از جمله فرودگاه‌ها و مرزهای زمینی، ضروری است تا از گسترش این آفات جلوگیری شود.
زهدی با اشاره به احتمال ورود برخی آفات از طریق نهال‌های غیرمجاز گفت: این امکان وجود دارد که کشاورزان یا باغداران به‌صورت غیررسمی نهال‌هایی را از کشورهای همسایه، ازجمله پاکستان، وارد کنند که ممکن است ناقل آفات و بیماری‌های جدید باشند.
وی افزود: این مسئله حتی می‌تواند جنبه‌ای از بیوتروریسم کشاورزی داشته باشد، اما وقوع حمله بیوتروریستی در بخش کشاورزی استان کرمان را نمی‌توان به‌طور قطعی تأیید یا رد کرد.
وی با ذکر نمونه‌هایی از آفات مهاجم، از جمله سوسک حنایی و کرم برگ‌خوار، تأکید کرد که در برخی موارد، ورود این آفات به کشور از مسیرهای غیررسمی صورت گرفته است.
زهدی افزود: سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) سه سال پیش هشدار داده بود که برخی از این آفات در کشورهای همجوار مستقر شده‌اند و احتمال ورود آنها به ایران وجود دارد.
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی کرمان با تأکید بر اهمیت اقدامات قرنطینه‌ای اظهار کرد: حتی با رعایت دقیق مقررات قرنطینه‌ای نیز نمی‌توان به‌طور کامل جلوی ورود یک آفت را گرفت. همان‌طور که در دوران شیوع ویروس کرونا مشاهده کردیم، کنترل یک عامل زنده کاملاً امکان‌پذیر نیست، اما می‌توان با تدابیر لازم، سرعت گسترش آن را کاهش داد.
وی با اشاره به تجربیات گذشته در کنترل آفات در استان‌های دیگر از جمله خوزستان، افزود: استان کرمان شرایط ویژه‌ای دارد؛ ما تنها منطقه‌ای در کشور هستیم که در تمام فصول سال میزبان برخی از این آفات هستیم. بر همین اساس، اقدامات کنترلی و مدیریتی به‌صورت مستمر در حال انجام است.
زهدی با اشاره به اقدامات عملیاتی در استان گفت: ما جلسات متعددی برگزار کردیم و دستورالعمل‌های دقیقی برای مدیریت آفات تدوین شد. به‌عنوان مثال برای کنترل کرم برگ‌خوار، زمان‌بندی دقیق برای سمپاشی مشخص شد و حتی توصیه کردیم که این کار باید شب‌ها انجام شود تا تأثیر بیشتری داشته باشد.
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان کرمان با اشاره به همکاری این مرکز با مدیرکل پدافند غیرعامل، گفت: ما یک برنامه عملیاتی ۱۰ تا ۱۵ روزه اجرا کردیم و پس از آن، با بازدید مجدد، تأیید شد که این اقدامات موفقیت‌آمیز بوده‌اند. این نشان می‌دهد که همکاری میان سازمان جهاد کشاورزی و مراکز تحقیقاتی، در کنترل آفات بسیار مؤثر است.
بررسی و مدیریت آفات جدید در محصولات استراتژیک
زهدی با اشاره به فعالیت‌های تحقیقاتی این مرکز در زمینه محصولات مختلف، گفت: ما در پژوهشکده پسته به‌صورت تخصصی روی آفات این محصول کار می‌کنیم. همچنین در زمینه آزمایش سموم، کرمان یکی از مراکز اصلی کشور است که مسئولیت ثبت و ارزیابی تأثیر سموم بر آفات را بر عهده دارد.
وی با بیان اینکه برخی از سموم غیرمؤثر از چرخه مصرف حذف شده‌اند، تأکید کرد که این تصمیمات بر اساس تحقیقات علمی و آزمایش‌های دقیق اتخاذ شده است.
مقابله با مگس میوه مدیترانه‌ای و تهدیدات جدید گیاهی
یکی دیگر از چالش‌های مهمی که زهدی به آن اشاره کرد، گسترش مگس میوه مدیترانه‌ای در سال‌های اخیر بود.
وی گفت: هر سال میزان خسارت این آفت در حال افزایش است و ما تحقیقات گسترده‌ای برای شناسایی روش‌های جذب و کنترل آن انجام داده‌ایم. آزمایش‌های ما نشان داده که برخی از تله‌ها و جلب‌کننده‌های خاص، اثربخشی بیشتری در کاهش جمعیت این آفت دارند.
نگرانی درباره کاشت درختان غیر بومی در کرمان
زهدی همچنین درباره گسترش کاشت درختان غیربومی از جمله بلوط، در استان کرمان هشدار داد و تأکید کرد که باید قبل از ورود هرگونه گیاه غیربومی، مطالعات دقیق انجام شود تا از بروز مشکلات زیست‌محیطی و کشاورزی جلوگیری شود.
به گفته زهدی، استان کرمان به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و اقلیمی، به‌طور مداوم در معرض تهدیدات گیاه‌پزشکی قرار دارد. با این حال، اقدامات تحقیقاتی و اجرایی گسترده‌ای برای مدیریت این چالش‌ها در حال انجام است.
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان کرمان اظهار امیدواری کرد که با تداوم همکاری بین مراکز علمی و اجرایی، خسارت‌های ناشی از آفات و بیماری‌های گیاهی به حداقل برسد و امنیت تولیدات کشاورزی استان حفظ شود.
زهدی در ادامه با اشاره به تحقیقات گسترده در حوزه جنگل‌ها، مراتع و گیاهان دارویی کشور اظهار کرد: این حوزه‌ها بیشتر تحت مدیریت و نظارت حاکمیتی قرار دارند و کمتر بخش خصوصی در آنها فعالیت می‌کند. طی سه تا چهار دهه اخیر، طرح‌های متعددی در زمینه پایش ساختار جنگل‌ها، ایجاد بانک ژن و هرباریوم گیاهان دارویی اجرا شده است. به‌عنوان‌مثال، در مرکز تحقیقات استان بیش از ۱۰ هزار نمونه گیاهی جمع‌آوری شده که بسیاری از آنها مختص استان کرمان هستند و می‌توانند منبعی ارزشمند برای پژوهشگران و دانشجویان باشند.
وی افزود: یکی دیگر از اقدامات مهم، تدوین سند توسعه گیاهان دارویی استان در سال ۱۳۹۷ و ارائه آن به ستاد ملی گیاهان دارویی کشور بود. در ادامه، نقشه راه اجرایی‌سازی این سند در سال ۱۴۰۲ تدوین و به ستاد مربوطه ارسال شد. تاکنون بیش از ۴۰۰ گونه گیاهی در استان شناسایی شده که حدود ۴۰ گونه از آنها، به‌صورت کشت و کار شده، اهلی‌سازی شده‌اند.
زهدی درباره مشارکت مرکز تحقیقات در نهضت ملی کاشت یک میلیارد درخت نیز تصریح کرد: از آغاز این طرح، مرکز تحقیقات به‌عنوان کمیته علمی کشوری و استانی ایفای نقش کرده و با نظارت بر نهالستان‌های منابع طبیعی و عرصه‌های موردنظر برای کاشت نهال، توصیه‌هایی ارائه داده است. از جمله این توصیه‌ها، تمرکز بر کاشت گیاهان بومی استان بوده، چراکه این گیاهان نه‌تنها سازگاری بیشتری با شرایط اقلیمی منطقه دارند، بلکه به حفظ تنوع زیستی نیز کمک می‌کنند. بررسی‌های اخیر نشان داده که بیش از ۶۰ درصد نهال‌های کاشته‌شده، از گونه‌های مثمر مانند سنجد، توت و زیتون بوده‌اند.
وی در پاسخ به نگرانی‌ها درباره کاشت درختان غیربومی در برخی مناطق استان بیان کرد: تجربه نشان داده که این گونه‌ها ممکن است در سال‌های اولیه رشد کنند اما در برابر تغییرات شدید اقلیمی، مانند سرما و گرمای شدید، آسیب‌پذیر باشند. علاوه بر این، برخی از این گیاهان می‌توانند ناقل آفات و بیماری‌هایی باشند که به سایر گونه‌های بومی خسارت وارد کنند. به همین دلیل، توصیه می‌شود توسعه جنگل‌کاری و کاشت درختان در اکوسیستم‌های طبیعی، متناسب با گونه‌های بومی و شرایط اقلیمی هر منطقه انجام شود.
زهدی تأکید کرد که مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمان همچنان به نظارت و پژوهش در این حوزه‌ها ادامه می‌دهد و با همکاری نهادهای مرتبط، برای حفظ و توسعه پایدار منابع طبیعی استان تلاش خواهد کرد.
انتهای پیام
