نگاه صرف اکولوژیکی به مراتع اشتباه است

ارتباط فردا: دهمین نشست از یازدهمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی با موضوع «الگوی بهره‌برداری صیانتی از ظرفیت مراتع» با میزبانی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور برگزار شد.

در این نشست کارشناسان و مسئولان به پیشینه تاریخی کشور در بهره برداری پایدار از مراتع اشاره کردند و ظرفیت‌های مراتع برای کاهش وابستگی در کالاهای اساسی به ویژه تولید گوشت قرمز را یادآور شدند. همچنین وظایف نظارتی و تنظیم‌گری دولت برای استفاده از ظرفیت‌های مردمی در بهره برداری، حفاظت و احیای مراتع مورد بحث قرار گرفت.

محسن باقری نصرآبادی، پژوهشگر هسته سیاست کشاورزی و منابع طبیعی مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع) در این نشست گفت: در طول تاریخ، بخش مرتع و منابع طبیعی همواره تحت اشراف و احاطه یک بافت اجتماعی بوده است و نهادهای اجتماعی این منابع را مدیریت می‌کردند.

وی افزود: این نهادها شامل قوانین رسمی و غیررسمی، عرف، هنجارها و… بوده و ملزم به رعایت آنها بودند. مهم‌ترین نهادی که در این زمینه وجود داشت نهاد عشایر است. نهاد عشایر ۳ رکن مهم را به شکل همزمان دارا بوده که نمی‌توان این ۳ اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیک را از هم جدا کرد.

باقری ادامه داد: در رکن اقتصادی، عشایر محصولات متنوعی تولید می‌کردند که شامل گوشت قرمز، شیر، پشم، چادر و سایر محصولات مرتبط با زندگی عشایری بود؛ اما متأسفانه در حال حاضر، این تولیدات به سمت تک‌محصولی رفته و بیشتر بر پرواری دام متمرکز شده است.

وی ادامه داد: در رکن اجتماعی، عشایر بدون وجود سازمان‌های مختلف منابع طبیعی و… به شکل دقیق‌تری خود و مراتع را مدیریت می‌کردند. همچنین، در رکن اکولوژیکی، آنها ظرفیت مراتع را در نظر می‌گرفتند و قرن‌ها در این مراتع زندگی می‌کردند.

پژوهشگر هسته سیاست کشاورزی و منابع طبیعی مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع) افزود: یکی از خطاهای رایج، نگاه صرف اکولوژیکی به مراتع است؛ در حالی که باید به بعد اقتصادی نیز توجه شود. صرفاً تمرکز بر جنبه‌های اقتصادی یا اجتماعی نیز درست نیست و باید این ۳ رکن به شکل جامع مدنظر قرار گیرند. با نگاهی جامع به این ارکان، توانایی زیادی برای استفاده بهینه از مراتع و تولید گوشت قرمز خواهیم داشت.