ماه مبارک رمضان؛ فصل سخاوت دل‌ها و همدلی
اینکه زمان و مکان در حالات و روحیات انسان تاثیر دارد از نظر قرآن و روایات و علم ثابت شده است. در آسیب شناسی مسائل اجتماعی در کشورهای اسلامی در نقش موثر ماه مبارک رمضان یا محرم در کاهش بزه کاری جوانان و کاهش گناهان تحقیقاتی صورت گرفته است.
ماه مبارک رمضان به عنوان «شهر الله»، ماه نزول قرآن، ماه روزه، ماه عبادت و دعا و ماهی که بهترین روزها و شب‌ها در آن قرار گرفته، معرفی شده است. بنابراین می‌تواند فرصت مناسبی برای تغییر و تحولات روحی و اخلاقی باشد. یکی از مکارم و محاسن اخلاق که انسان در زندگی خانوادگی و اجتماعی به آن نیاز دارد روحیه بخشش و گذشت است.
زیرا انسان که موجودی اجتماعی است در روابط خود با سایر انسانها به چالش‌هایی برخورد می‌کند که برای ادامه حیات و زندگی و رسید به آرامش باید از روحیه عفو و صفح و بخشش و گذشت برخوردار باشد. از طرفی هم انسانها ممکن الخطا بوده و عمدا یا سهواً اشتباهاتی دارند که ناگزیر باید برای جبران آن‌ها کاری کنند که اقل آن عذرخواهی کردن است. بنابراین ناگزیر به روحیه گذشت و بخشش نیاز خواهند داشت. در خصوص تأثیر ماه رمضان بر روحیه بخشش و گذشت در جامعه با پژوهشگر بنیاد بین‌المللی امامت به گفت‌وگو پرداختیم.
مهدی بابائی مهابادی، پژوهشگر بنیاد بین‌المللی امامت در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه بخشش و گذشت یکی از ویژگی‌های اخلاقی تاکید شده در قرآن و روایات است، گفت: این صفت اخلاقی در قرآن و روایات با تعابیری مثل صفح، عفو و مدارا یاد شده است که هم در دعاها آمده «و اعف عنا و اغفر لنا» که انسانها سفارش به گذشت از خطای دیگران شده‌اند و قرآن می‌فرماید «فاعفوا و اصفحوا» عفو کنید و درگذرید و به پیامبر(ص) نیز دستور داده شده که طریقه و روش ایشان در زندگی «خذ العفو» باشد.
وی ادامه داد: همچنین گذشت و بخشش از صفات متقین در قرآن شمرده شده است: «مغفرت الهی و بهشت برای متقینی آماده شده است که یکی از صفات و ویژگی‌های آنان بخشش و گذشت از مردم است. در ارتباط ماه مبارک رمضان و روحیه بخشش و گذشت چند دلیل از آیات و روایات وجود دارد؛ اول اینکه ماه مبارک رمضان را ماه تقرب به خداوند با دعا و مناجات است که بهترین خواسته در این فرصت کسب فضائل و دفع رذائل است.
بابائی عنوان کرد: در روایتی از امام صادق(ع) آمده است که: « ما کسی را دوست می داریم که خردمند، فهمیده، دارای فهم عمیق در دین، بردبار، مداراکننده، صبور، راستگو و وافادار باشد، خداوند پیامبران خود را به اخلاق نیکو مختص کرده است. هرکس دارای آن اخلاق نیکو باشد و خدا را شکر کند و هرکس که آن‌ها را نداشته باشد ملتمسانه از خداوند بخواهد تا برایش عطا کند. عبدالله می‌گوید: فدایت شوم آن‌ها چه اوصافی هستند؟ فرمود: پرهیزکاری، قناعت، شکیبایی، شکر، بردباری، شرم، بخشش، شجاعت، غیرت، احسان، راستگویی و امانتداری. یکی از صفات حمیده عفو و گذشت از خطای دیگران است.
بابائی بیان کرد: دعای اللهم ادخل علی اهل القبور السرور از جمله دعایی است که اهل‌بیت(ع) برای فراگیر شدن صفات اخلاقی خوب توصیه کردند، در این دعا به ما یاد میدهند که همه خوبی‌ها را برای همه انسانها بخواهیم حتی کسانی که در حق ما ظلم و ستمی روا داشته‌اند.
وی افزود: پیامبر اکرم(ص) در آخرین روزهای ماه شعبان خطبه‌ای ایراد فرمودند و نکاتی که از منظر اخلاق فردی و اجتماعی برای یک مومن در دنیا و آخرت موثر است را بیان کردند: «ای مردم! هر کس اخلاقش را در این ماه نیکو سازد، برای او وسیله عبور از صراط خواهد بود در آن روزی که گام‌ها بر صراط می‌لغزد. و هر کس در این ماه بر بردگان خود آسان بگیرد، خداوند حساب او را سبک خواهد گرفت؛ و هر کس در این ماه شرّ خود را [از دیگران] باز دارد خداوند در روز دیدارش، غضب خویش را از او باز خواهد داشت؛ و هر که در آن به خویشاوند خود نیکی کند، در روز دیدار، خداوند با رحمتش به او نیکی خواهد کرد».
بابائی فلسفه و حکمت روزه گرفتن را رسیدن به تقوای الهی دانست و تصریح کرد: یکی از ویژگی‌های متقین عفو و گذشت از مردم است که بهترین نمونه و الگو در این زمینه را امام هادی(ع) در زیارت غدیریه امیر المومنین(ع) ذکر می‌کند، آنجا که می‌فرماید: «السلام علیک یا امیر المومنین و سید الوصیین و اول العابدین و ازهد الزاهدین و رحمة الله و برکاته و صلواته و تحیاته انت مطعم الطعام علی حبه مسکینا و یتیما و اسیرا لوجه الله لا ترید منهم جزاء و لا شکورا و انت الکاظم للغیظ و العافی عن الناس و الله یحب المحسنین».
انتهای پیام
