عفونت گوش چیست؟ علت، علائم و درمان

به گزارش همشهری آنلاین، عفونت گوش در کودکان شایع‌تر است، اما اغلب در هر سنی رخ می‌دهد. درمان به علت و شدت عفونت بستگی دارد که از مسکن‌ها و آنتی بیوتیک‌ها گرفته تا روش‌های تخلیه در موارد شدید متفاوت است. در این بررسی از وبسایت «همشهری آنلاین» به طور کامل در مورد عفونت گوش چیست صحبت می‌کنیم.

عفونت گوش چیست؟

عفونت گوش که به عنوان اوتیت نیز شناخته می‌شود، یک بیماری شایع است که زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها یا ویروس‌ها باعث التهاب در گوش شده و منجر به درد، ناراحتی و گاهی اوقات از دست دادن شنوایی موقت می‌شود. این بیماری می‌تواند افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد، اگرچه در کودکان به دلیل رشد سیستم ایمنی و لوله‌های شیپور استاش کوچک‌تر شایع‌تر است. عفونت‌های گوش را می‌توان به انواع مختلفی دسته بندی کرد، اما بسیاری از این عفونت‌ها خود به خود برطرف می‌شوند. درک علل، علائم و گزینه‌های درمانی می‌تواند به مدیریت و پیشگیری از این وضعیت ناراحت کننده کمک کند.

انواع عفونت گوش چیست؟

در ادامه انواع عفونت گوش اشاره می‌کنیم:

اوتیت میانی (عفونت گوش میانی)

اوتیت میانی شایع‌ترین نوع عفونت گوش است. این عفونت زمانی اتفاق میفتد که مایعات و باکتری‌ها یا ویروس‌ها در پشت پرده گوش جمع می‌شوند و منجر به التهاب و درد می‌شوند. اوتیت میانی اغلب به دنبال یک عفونت تنفسی مانند سرماخوردگی رخ می‌دهد که باعث انسداد شیپورهای استاش می‌شود. علائم شامل گوش درد، تب، مشکلات شنوایی و گاهی تخلیه مایعات هستند. کودکان به دلیل کوچکتر بودن شیپور استاش مستعد ابتلا به اوتیت میانی هستند. درمان ممکن است شامل مسکن‌ها و آنتی بیوتیک‌ها برای عفونت‌های باکتریایی یا در موارد مزمن، قرار دادن لوله گوش برای جلوگیری از تجمع مایعات و کاهش خطر عفونت‌های مکرر باشد.

اوتیت خارجی (عفونت گوش خارجی)

اوتیت خارجی که معمولا به عنوان «گوش شناگر» شناخته می‌شود، عفونت مجرای گوش خارجی است که توسط باکتری‌ها یا قارچ‌ها ایجاد می‌شود. اغلب پس از گیر افتادن آب در گوش اتفاق میفتد و یک محیط مرطوب را برای رشد میکروبی ایجاد می‌کند. علائم شامل خارش، قرمزی، درد، تورم و گاهی ترشح چرک یا مایع هستند.

در موارد شدید، شنوایی ممکن است به طور موقت تحت تاثیر قرار گیرد. اقدامات پیشگیرانه شامل خشک نگه داشتن گوش‌ها و پرهیز از قرار دادن اشیایی مانند سواب پنبه‌ای است. درمان شامل قطره‌های آنتی بیوتیکی یا ضد قارچی گوش، مدیریت درد و در برخی موارد، تمیز کردن مجرای گوش برای حذف زباله‌ها یا مواد عفونی است.

اوتیت اینترنال (عفونت گوش داخلی)

اوتیت اینترنا که به عنوان لابیرنتیت یا نوریت دهلیزی نیز شناخته می‌شود، گوش داخلی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث سرگیجه شدید، مشکلات تعادل، حالت تهوع و کاهش شنوایی می‌شود. این بیماری معمولا ویروسی است و ناشی از عفونت‌هایی مانند آنفولانزا یا سرماخوردگی است که به گوش داخلی سرایت می‌کند. برخلاف سایر عفونت‌های گوش، درد یک علامت اولیه نیست، اما سرگیجه می‌تواند ناتوان کننده باشد. درمان بر مدیریت علائم با داروهای ضد تهوع، کورتیکواستروئیدها و درمان توانبخشی دهلیزی در موارد شدید متمرکز است. اکثر افراد ظرف چند هفته بهبود می‌یابند، اما برخی ممکن است مشکلات تعادلی طولانی مدتی را تجربه کنند که نیاز به درمان طولانی مدت دارد.

بیشتر بخوانید: درمانی آسان برای گرفتگی گوش

عفونت‌های مزمن گوش

عفونت مزمن گوش زمانی رخ می‌دهد که عفونت بیش از سه ماه ادامه داشته باشد یا اغلب عود کند. این عفونت‌ها ممکن است منجر به آسیب دائمی مانند سوراخ شدن پرده گوش، کاهش شنوایی یا کلستئاتوم (رشد غیرطبیعی پوست در گوش میانی) شود. اوتیت میانی مزمن شایع‌ترین نوع است که اغلب به درمان طولانی مدت آنتی بیوتیک، لوله‌های گوش یا جراحی در موارد شدید نیاز دارد. علل این نوع عفونت شامل تجمع مداوم مایعات، عفونت‌های باکتریایی مکرر یا یک بیماری زمینه‌ای مانند آلرژی است. اقدامات پیشگیرانه شامل درمان سریع عفونت‌های تنفسی، حفظ بهداشت خوب گوش و جستجوی مراقبت‌های پزشکی برای هر گونه علائم مداوم یا مکرر مرتبط با گوش است.

علت عفونت گوش چیست؟

عفونت گوش در درجه اول ناشی از عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی است که منجر به التهاب و تجمع مایع در گوش می‌شود. شایع‌ترین علت انسداد شیپور استاش است که گوش میانی را به گلو متصل می‌کند و به تخلیه مایعات کمک می‌کند. هنگامی که این لوله‌ها به دلیل سرماخوردگی، آنفولانزا، آلرژی، عفونت سینوسی یا قرار گرفتن در معرض محرک‌هایی مانند دود متورم می‌شوند، مایع به دام افتاده زمینه مناسبی برای رشد باکتری‌ها و ویروس‌ها ایجاد می‌کند. علل دیگر شامل احتباس آب در گوش (که منجر به گوش شناگر می‌شود)، آسیب ناشی از اشیاء خارجی و شرایط مزمن مانند عفونت‌های تنفسی یا سینوزیت هستند.

عوامل خطر عفونت گوش چیست؟

عوامل خطر اصلی برای عفونت گوش آورده شده است:

• سن: کودکان زیر ۵ سال به دلیل شیپور استاش کوچکتر و افقی‌تر، بیشتر مستعد عفونت گوش هستند.
• سرماخوردگی و عفونت‌های تنفسی: شرایطی مانند سرماخوردگی معمولی یا عفونت سینوسی می‌تواند منجر به تجمع مایع در گوش میانی شود و خطر عفونت را افزایش دهد.
• آلرژی: واکنش‌های آلرژیک می‌توانند باعث التهاب در مجاری بینی و شیپور استاش شود و احتمال عفونت را افزایش دهند.
• قرار گرفتن در معرض دود: دود سیگار می‌تواند سیستم تنفسی را تحریک کرده و حساسیت به عفونت گوش را افزایش دهد.
• ناهنجاری‌های جمجمه-صورت: شرایطی مانند شکاف کام یا سندرم داون می‌توانمد بر تخلیه گوش تاثیر بگذارند و منجر به افزایش خطر شوند.
• قرار گرفتن مکرر در معرض آب: گوش شناگر (اوتیت خارجی) برای کسانی که زمان زیادی را در آب می‌گذرانند، به خصوص با آب ناپاک شایع است.
• سیستم ایمنی ضعیف: شرایطی که عملکرد سیستم ایمنی را مختل می‌کند، مانند دیابت یا HIV می‌تواند خطر عفونت گوش را افزایش دهد.
• سابقه خانوادگی: سابقه خانوادگی عفونت گوش می‌تواند افراد را مستعد ابتلا به این بیماری کند.
• استفاده از پستانک: نوزادانی که به طور مکرر از پستانک استفاده می‌کنند، ممکن است به دلیل تغییر فشار هوا در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عفونت گوش قرار بگیرند.
• عوامل فصلی: عفونت گوش در پاییز و زمستان به دلیل افزایش عفونت‌های تنفسی و بیماری‌های فصلی شایع‌تر است.

علائم عفونت گوش چیست؟

علائم عفونت گوش به شرح زیر هستند:

• درد تیز، ضربان‌دار یا دائمی در گوش هنگام دراز کشیدنی
• مشکل موقت در شنوایی به دلیل تجمع مایعات یا التهاب
• ترشحات شفاف، زرد یا چرک مانند از گوش
• احساس گرفتگی یا سنگینی در داخل گوش
• تب خفیف تا بالا به ویژه در کودکان
• سرگیجه، مشکل در حفظ تعادل و نداشتن تمرکز
• خارش یا سوزش (عفونت گوش خارجی به دلیل گوش شناگر)
• صدای زنگ در گوش (وزوز گوش)
• تورم و قرمزی (به خصوص در عفونت‌های گوش خارجی)

تشخیص عفونت گوش چیست؟

تشخیص عفونت گوش معمولاً با بررسی تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی توسط پزشک متخصص گوش، حلق و بینی آغاز می‌شود. پزشک از اتوسکوپ (ابزار تخصصی با نور) برای بررسی مجرای گوش و پرده گوش از نظر علائم قرمزی، تورم، تجمع مایع یا سوراخ شدن استفاده می‌کند.

در برخی موارد، یک اتوسکوپ پنوماتیک ممکن است برای بررسی حرکت پرده گوش استفاده شود که به تعیین اینکه آیا مایع پشت آن به دام افتاده است کمک می‌کند. برای عفونت‌های مداوم یا شدید، آزمایش‌های اضافی مانند تمپانومتری (اندازه گیری فشار پرده گوش)، آزمایش‌های شنوایی یا آنالیز کشت مایع گوش ممکن است برای شناسایی علت و شدت آن لازم باشد.

بیشتر بخوانید: چرا بعضی وقت‌ها گوش‌ مان زنگ می‌ خورد؟

درمان عفونت گوش چیست؟

درمان عفونت گوش به نوع، شدت آن و اینکه توسط باکتری یا ویروس ایجاد شده است، بستگی دارد. عفونت‌های خفیف ممکن است خود به خود برطرف شوند و فقط به مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن نیاز دارند. عفونت‌های باکتریایی ممکن است به قطره گوش آنتی بیوتیک یا آنتی بیوتیک خوراکی نیاز داشته باشند.

برای گوش شناگر، قطره‌های ضد قارچ یا ضد باکتری تجویز می‌شود. عفونت‌های مزمن یا مکرر ممکن است به قرار دادن لوله گوش برای تخلیه مایعات و جلوگیری از تجمع نیاز داشته باشند. در موارد شدید، مداخله جراحی مانند تمپانوستومی (جراحی لوله گوش) یا تمپانوپلاستی (ترمیم پرده گوش) ممکن است برای بازگرداندن عملکرد گوش و جلوگیری از عوارض ضروری باشد.

کلام آخر

عفونت گوش یا اوتیت، التهاب گوش است که توسط باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها ایجاد می‌شود و اغلب منجر به درد، تورم و تجمع مایعات می‌شود. معمولاً گوش میانی (اوتیت میانی) را درگیر می‌کند، اما می‌تواند در گوش خارجی (اوتیت خارجی) یا گوش داخلی (اوتیت داخلی) نیز رخ دهد. علائم شامل گوش درد، کاهش شنوایی، تب، تخلیه مایعات و احساس پری گوش است. عفونت گوش در کودکان به دلیل شیپور استاش کوتاه‌تر و افقی‌تر است که می‌تواند مایعات و باکتری‌ها را راحت‌تر به دام بیندازد. درمان به علت و شدت آن بستگی دارد و باید توسط پزشک تجویز می‌شود.