صحیفه سجادیه گفتمانی جدید در دعا، معنویت و حقوق بنا نهاد
به گزارش خبرنگار مهر، ماه شعبان همانند دو ماه رجب و رمضان بیش از زمان‌های دیگر در سال، مورد توجه مومنانی قرار می‌گیرد که با استعانت از ادعیه، سعی در جلای روح خود دارند. کتاب شریف صحیفه سجادیه، یکی از آثار مکتوب ائمه (علیه‌السّلام) است که در میان علما و بزرگان به «اخت القرآن»، «انجیل اهل بیت (علیهمالسلام)» و «زبور آل محمد (صلّی‌الله‌علیه‌وآله)» مشهور است. صحیفه سجادیه را می‌توان اولین کتاب از قرن اول و دوم هجری به شمار آورد.
حجت الاسلام حمید احمدی رئیس کمیته فرهنگی آموزشی اربعین در یادداشتی به اهیمت صحیفه سجادیه پرداخته است که در ادامه می‌خوانیم:
امام علی بن الحسین علیه‌السلام زاده پنجم شعبان سال ۳۸ هجری است. حیات آن حضرت در بحرانی‌ترین دوره حیات اسلام رقم خورد و او در این بحران بی سابقه از نقش آفرینان اصلی حفظ و صیانت دین و جامعه ایمانی و هویت اسلامی است. حضرت با فراهم کردن سرمایه انسانی ارزشمند، با تربیت اندیشمندانی بزرگ در عرصه علم و فرهنگ، نهضت علمی و فرهنگی را بنیان نهاد که بعدها با هدایت و تکمیل آن از سوی امامین صادقین علیهمالسلام در نیمه اول قرن دوم شاهد هویت یابی جریان شیعی در عرصه فقه و حقوق و اخلاق هستیم.
اندیشمندان و عالمانی برجسته شیعی که از سرمایه‌های اصلی این نهضت بودند را تربیت کردند که هر یک حاملان و مشعل داران ارزش‌ها و علوم آل الله و فرهنگ و معنویت اسلامی بودند.
در کنار فراهم کردن سرمایه انسانی ارزشمند همانند یحیی بن ام‌طویل و ابوخالد کابلی، برای بنیان نهضت علمی به تربیت مردانی بزرگ برای مبارزات سیاسی و جهادی نیز همت گمارد تا اندیشه مبارزه و جهاد در جامعه خاموش نگردد نمونه این رویکرد امام فرزند شهیدشان زید است که بزرگترین جنبش جهادی ضد حکومتی را به همراه مردانی از اهل ایمان و استوار راه انداخت.
از اقدام‌های مهم دیگر امام سجاد علیه‌السلام فراهم کردن و تبیین مبانی معرفتی در حوزه اخلاق و رفتار و نیز به در آمیختن معرفت و اخلاق، عقیده و سیاست پرداخت که استمرار سیره پیامبر خدا و امام علی علیهمالسلام بود.
امام گفتمانی در دعا و معنویت و حقوق بنا نهاد که رغم خواست دشمنان، یاد و نام پیامبر و اهل بیت علیهمالسلام زنده گردید و از سوی دیگر با ادبیاتی به ظاهر غیر سیاسی ارائه شده تا بهانه‌ای به دست حکومت جبار ندهد و نتواند از گسترش و نشر آن جلوگیری کند.
این تدبیر امام سبب شد که معارف بلند اهل بیت علیهمالسلام به گفتمان مسلط در میان شیعیان و محبان خاندان پیامبر صلوات الله علیهم تبدیل شود.
صحیفه سجادیه به عنوان تراث گران‌سنگ مکتب اهل بیت علیهمالسلام به بیان امام خمینی رضوان الله تعالی علیه “زبور آل محمد” است و نجوای معرفت و اخلاق و سیاست می‌باشد. این مناجات در ادبیات دعایی مکتبی سرشار از آموزش و پرورش پدید آورد و در آن ارزشمندترین و استوارترین اندیشه‌ها را با لطافت و عطر مناجات در هم آمیخته است.
این سلوک و الگوی تبلیغی و تبیینی امام سجاد علیه‌السلام حکایت‌گر شناخت کامل امام از جامعه‌ای است که فتنه و خشونت بنی امیه و بنی مروان و آل زبیر، آسیب‌های روحی سخت دیده و هم‌چنین شکست همه قیام‌های مخالفان حکومت را متحمل شده است. جامعه‌ای که هزاران نفر برای التیام روحی خود راه توبه پیش گرفته و همه زبان‌ها به کام فرو رفته است. در چنین جامعه آسیب زده و فتنه زده افراد منزوی و به شدت درون‌گرا هستند و اهل فکر فقط به التیام دردهای خود می‌اندیشند و گاه رهاورد آن نیز تشدید درها و آلام به جای درمان خواهد بود. حتی فراخوان قیام و جهاد هم پاسخی جدی از سوی قاطبه‌ی جامعه نخواهد داشت.
در این وضیعت وانهادن مردم دردمند، خطاست، امام به حسب مسئولیت الهی خود، با هوشمندی و درایت به آفرینش گفتمان جدید که در آمیخته به معرفت و شور و معنویت است، دل‌ها و جان‌های جامعه بیمار و مردان و زنان دردمند را با پیوند به کانون ایمان و امید یعنی خداوند سبحان درمان می‌کند و راه علاج نشان می‌دهد.
مجموعه بیانات حقوقی حضرت که در قالب رساله حقوق در دسترس است، به عنوان‌مبانی انسان‌شناسی در جامعه دچار بحران هویت و از خودبیگانگی، در هندسه همین گفتمان قابل فهم و تفسیر است.
