در هنگام اختلاف، به جای تفرقه بر همدلی تمرکز کنیم
خبرگزاری مهر -گروه دین و اندیشه: نهضت «زندگی با آیه‌ها» که از سال گذشته آغاز شده با استقبال شایانی روبه‌رو گردیده است. باید در وادی زندگی، با نوای قرآن همدم شویم و در هر کنج و کنار، جلوه‌های انس با کلام وحی را پدیدار سازیم. از گنجینه امثال قرآنی، برای بنای فرهنگی استوار بهره گیریم و آیات پرکاربرد را در حافظه سپرده، در سخن و عمل به کار بندیم، تا در این عرصه، نقشی ایفا کنیم. به سان پیامبر رحمت (ص) که خُلقش قرآن بود، ما نیز در پی کسب این منش والا باشیم. در راستای اعتلای نهضت ملی «زندگی با آیه‌ها»، هر گامی که برداریم، چراغی فرا راه جامعه روشن کرده‌ایم؛ نهضتی که در پی فهم و تبیین آیات الهی است. با همراهی و تشویق یکدیگر، این حرکت را تقویت کنیم، تا این کوشش‌ها، ثمری نیکو به بار آورد.
آیه ۲۹ سوره فتح
مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَی الْکُفَّارِ رُحَمَاءُ بَیْنَهُمْ
محمّد، فرستاده خداست و کسانی که با او هستند بر کافران سرسخت و در میان خودشان با یکدیگر مهربانند
ولی سخت‌گیرند بر کافران / سخن تند رانند با منکران
پیام‌ها
همراه محمد باید شبیه او باشد. شبیه او که برای مردم مدینه از پدر مهربان‌تر بود و برای مشرکان مکه، از صاعقه بی‌امان‌تر. شبیه او که در حق خود از تلافی و انتقام به سادگی چشم می‌پوشید و در حق مظلوم همچون دریایی طوفانی می‌خروشید. همراه محمد، باید مثل خود او، آمیزه‌ای از رحم و خشم و مهر و قهر باشد. مثل آب که گاه سیراب می‌کند و گاه سیلاب می‌شود، مثل آتش که گرم می‌کند و می‌سوزاند، مثل خاک که می‌رویاند و می‌میراند. پای هر کدام که بلنگد، پای این همراهی هم خواهد لنگید.
دو بال پرواز
حضرت محمد پیامبر خدا است، و یارانش نمونه‌هایی بی‌نظیر از یک امت مقتدر و مهربان‌اند. آنان که در میدان نبرد، استوار و شکست‌ناپذیرند و در میان خود، با مهر و عطوفت زندگی می‌کنند، الگویی روشن از جامعه‌ای ولایی و موفق را به نمایش می‌گذارند. این آیه شریفه، هویت امت اسلامی را در دو واژه خلاصه می‌کند: صلابت در برابر دشمن و مهربانی در میان خود.
برای درک این دو ویژگی، صحنه‌ای از تاریخ صدر اسلام را تصور کنید: یاران پیامبر در جنگ خیبر، قلعه‌های مستحکم یهودیان را در هم می‌شکنند. علی که پرچمدار سپاه است، با قدرت و صلابت، دروازه‌ی قلعه را از جا می‌کند. اما همین علی (ع) همیشه دست مهربانش بر سر یتیمان است. این همان ترکیب زیبای صلابت و رأفت است که امت اسلامی را متمایز می‌کند.
یا به روزهای سخت شعب ابی‌طالب فکر کنید؛ جایی که مسلمانان در محاصره‌ی شدید اقتصادی قرار داشتند. در آن دوران، پیامبر اکرم با وجود تمام سختی‌ها، دل‌داری و محبتش را از کسی دریغ نمی‌کرد. آنان که از غذای اندک خود به دیگران می‌بخشیدند، نمونه‌ای از رُحَماءُ بَیْنَهُمْ بودند.
«زیست اسلامی یعنی چه؟ معنای چگونگی زندگی اجتماعی اسلامی چیست؟ این را در قرآن و در نهج‌البلاغه و در روایات می‌شود پیدا کرد. در این الگو، لِیَقومَ النّاسُ بِالقِسطِ وجود دارد، یعنی «عدالت»؛ در این الگو اَشِدّاءُ عَلَی الکُفّارِ وجود دارد، یعنی «مرزبندی با دشمن»؛ در این الگو رُحَماءُ بَینَهُم وجود دارد، یعنی «مهربانی مؤمنین و مردم با یکدیگر»؛ اینها خطوط اصلی است؛ ما از هر کدام از اینها که غفلت کرده باشیم و غفلت بکنیم و زمین بماند، نقصی در الگوی زیست اسلامی به وجود می‌آید .»[۱]
این ویژگی‌ها نه‌تنها در میدان جنگ، بلکه در زندگی روزمره‌ی مسلمانان نیز باید جاری باشد. تصور کنید در جامعه‌ای زندگی می‌کنید که افراد در برابر تهدیدهای دشمنان خارجی، همچون سدی مستحکم عمل می‌کنند، و در مسائل داخلی، اختلافات خود را با گفتگو و محبت حل می‌کنند. چنین جامعه‌ای، الگویی است که آیه‌ی شریفه توصیف می‌کند. امروز نیز این آیه، چراغ راهی برای امت اسلامی است. در برابر دشمنانی که با توطئه‌ها و تحریم‌ها به‌دنبال شکستن عزت مسلمانان‌اند، باید صلابت نشان دهیم. در میان خود نیز، با مهربانی، کمک به نیازمندان و رعایت انصاف، پایه‌های جامعه‌ای قوی و متحد را بنا کنیم. اگر این دو ویژگی در میان ما نهادینه شود، هیچ دشمنی نمی‌تواند بر ما غلبه کند و هیچ اختلافی نمی‌تواند ما را از هم جدا سازد.
خداوند در این آیه از ما خواسته است که:
در برابر دشمنان حق، استوار و قاطع باشیم و در میان خود، روحیه‌ی مهربانی و همدلی را تقویت کنیم.
برای عمل به این آیه در زندگی می‌توانیم:
_ به‌جای بی‌تفاوتی نسبت به دشمنی با حق، آگاهی خود را افزایش دهیم و اقدامات عملی برای ایستادگی در برابر دشمنان داشته باشیم.
_ با همه مسلمانان عالم، به‌دنبال تقویت روحیه‌ی رحمت و محبت باشیم و در هنگام اختلاف، به جای تفرقه، بر همدلی تمرکز کنیم.
[۱]. بیانات در دیدار مردمی در آستانه انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم در سالروز عید غدیر، ۰۵/۰۴/۱۴۰۳
