نمازخانه ابراهیم چرخی پایگاه مبارزات سیاسی شد
همشهری آنلاین- بهاره خسروی : اما چطور این نمازخانه کوچک توسعه پیدا می‌کند و تبدیل به پاتوق مبارزات مردمی برای حکومت پهلوی با حضور بزرگانی چون آیت‌الله طالقانی، شیخ علی‌اکبر ترک، آیت‌الله مصطفی ملکی و… می‌شود، حکایت پرماجرایی دارد.
احمد حاجی حسینی از اهالی قدیمی تجریش در این باره تعریف می‌کند: «تا سال‌های اولیه دهه ۱۳۲۰ شمسی مسجدی به نام همت وجود نداشت. فقط در اطراف نمازخانه ابراهیم چرخی، مسجد کوچک و باصفای ۱۵۰ مترمربعی به نام امین‌الدوله دیده می شد که شوهر فخرالدوله دختر مظفرالدین شاه و پدر دکتر علی امینی بود. مسجد امین‌الدوله در زمین‌های خانم فخرالدوله که قلمستان و قناتی به نام عماد داشت ساخته شده بود. این مسجد که بعدها به همت شهرت پیدا کرد، یک ایوان سقف‌دار در قسمت جلو بنا داشت و کف آن را با یک قطعه حصیر پوشانده بودند. داخل حیاط هم حوض کوچکی بود که کنارش چاه پر آبی وجود داشت. این وضعیت تا شهریور ۱۳۲۰ که مسجد بازسازی شد و روی آن تلمبه‌ای گذاشتند، ادامه پیدا کرد. نکته جالب، متروک و دور از چشم ماندن مسجد تا دوران پهلوی اول بود و این فرصتی شد که مسجد در روزگار مبارزه علیه حکومت پهلوی به پاتوق فعالیت‌های سیاسی تبدیل شود.»
به گفته حسینی، علت اینکه نام مسجد به همت تغییر کرد توصیه‌های واعظ خوش بیانش آقا شیخ علی‌اکبر ترک هنگام بازسازی بود. بعد از بازسازی مسجد به همت اهالی نام مسجد امین‌الدوله به همت تغییرکرد. اما چیزی که چراغ مسجد را برای مبارزات مردمی روشن نگه داشت سخنرانی‌های هفتگی آیت‌الله طالقانی در شب‌های چهارشنبه بود که پای علمای بزرگی را به این مسجد باز کرد.
این ساکن قدیمی تجریش می‌افزاید: «از سال ۱۳۴۷ به بعد، به دلیل حساسیت ساواک به مسجد و آیت‌الله طالقانی، حجت‌الاسلام ملکی به درخواست اهالی امام جماعتی مسجد را بر عهده می‌گیرد. این روحانی در بیداری و آگاهی مردم این منطقه نقش اساسی داشت. او با دعوت از عالمان و بزرگان آگاه و انقلابی چون آیات، ربانی املشی، هاشمی رفسنجانی، مهدوی کنی، ربانی شیرازی، مفتح، شهید مطهری و… در بیداری و آگاهی مردم به مسائل دینی و سیاسی نقش بسزایی ایفا کرد. مسجد همت مهم‌ترین مرکز تبلیغی روحانیان انقلابی در دوره رژیم طاغوت در تهران به شمار می‌رفت.»
